در این مقاله در ابتدا به معرفی خصوصیات متمایز‌کننده سیستم عامل بلک‌بری خواهیم پرداخت و خواهیم گفت که چرا این سیستم عامل و کلا اکوسیستم بلک‌بری می‌تواند از جنبه‌های مختلف یک رقیب بزرگ برای دیگر شرکت کنندگان در نبرد سیستم عامل گوشی‌های هوشمند باشد. در ادامه نیز خواهیم گفت که چرا نباید این سیستم عامل را دست کم گرفت و این که ما به اشتباه بازار یک سال آینده را در دست ۳ شرکت دیده‌ایم و باید منتظر اتفاقات غیر منتظره ای از سوی شرکت RIM باشیم. ‫با زومیت همراه باشید تا شاید بلک‌بری ۱۰ را به عنوان سیستم عامل بعدی خود انتخاب کنید.

بعد از شکست سهمگین مایک لازاریدیس و جان بالسیلیه، مدیرعاملان پیشین و موسسان شرکت RIM درحفظ سهم بازار، نادیده گرفتن حضور آیفون و پس از آن اندروید و رهبری نامناسب برای هدایت محصولات به سمت نیازهای بازار در کنار افت شدید سهام شرکت RIM باعث شد بسیاری قانع شوند که این دیگر آخر راه است.

شکست یک شرکت موفق در حوزه تکنولوژی ، مخصوصا آن دسته‌ای که با بازار بسیار فعال و متغیر مصرف‌کننده نهایی سر و کار دارند و نه با سازمانهای بزرگ و ساکن، چیز تازه‌ای نیست. شرکتهایی مانند نوکیا ، سونی، اچ تی سی و بسیاری دیگر از شرکت‌های مشابه به این مشکلات عمده برخورد داشته‌اند و هر یک به صورتی قصد فرار از این شکست را دارند. یکی مانند سونی تمرکز خود را روی بازارهای موفق خود هدایت می‌کند و به یک باره میلیاردها دلار سرمایه گذاری انجام می‌دهد ، شرکتی همانند نوکیا از تولید سیستم عامل و هزینه های گزاف آن سر باز می‌زند، هزاران کارمند را اخراج می‌کند و سیستم عامل خود را به یک شرکت دیگر برون‌سپاری می‌نماید و شرکتی همانند اچ تی سی از تعداد بی حد و اندازه محصولات خود می‌کاهد و روی تعداد کمتر محصول تمرکز می‌کند. اما شرکتهایی همانند Palm نیز وجود دارند که دیگر در بین ما نیستند که حتی راه حلی ارایه کنند، پس نباید همیشه به آینده خوشبین بود. در ادامه خواهید دید که خوشبینی به آینده‌ی شرکت ریم آنچنان که تصور می‌کنید دور از ذهن نیست و این شرکت با شرکتهایی مانند Palm بسیار متفاوت است.

حال شرکت RIM چه راه حلی برای این معضل دارد؟ بسیاری معتقد بودند دلیل اصلی شکست، ضعیف بودن سخت افزار این شرکت می‌باشد.

بسیاری دیگر بر این باور بودند که سیستم عامل این شرکت در مقابل رقبا تبدیل به یک شوخی شده است. و در کنار آنها دلایل دیگری همانند سوء مدیریت که همگی درست به نظر می‌رسند.

پس راه حل به یک یا دو بخش ختم نمی‌شود، این شرکت نیاز به یک انقلاب در تمامی بخشها دارد، از طراحی رابط کاربری گرفته تا سخت افزار، از استراتژی کلی گرفته تا روش بازاریابی و برند سازی، و هر آنچه قبلا باعث ضعف بوده است. در همین راستا لازاریدیس برکنار شد و Heins مدیر این شرکت شد، و بسیاری از پست های کلیدی به افراد جدید داده شد تا روح تازه‌ای در رهبری این سازمان دمیده شود. از این پس دیگر تمرکز بلک‌بری به ارایه یک محصول بسته و لوکس نیست که تنها غشر خاصی را هدف قرار دهد. دیگر بلک بری خود را یک محصول بی رقیب نمی‌داند و به ضعف‌های خود آگاه شده است.

در بخش نخست این مقاله به تغییراتی که سیستم عامل بلک بری ۱۰ نسبت به نسخه ۷ داشته است خواهیم پرداخت، و اینکه این شرکت چه قدم‌هایی را برای تبدیل شدن سیستم عامل بلک‌بری به یک بازیگر اصلی در بازار برداشته است را بیان خواهیم نمود.

اولین قدم : ظاهری جدید و آراسته و بهینه‌سازی شده برای سیستم لمسی

یکی از مهمترین انتقادات به بلک بری، ظاهر قدیمی سیستم عامل نسخه ۷ (نسخه قبل از ۱۰) بوده است. در نسخه ۱۰ همه چیز تغییر کرده است. ظاهری مدرن‌تر و سیستم عاملی مبتنی بر UNIX از نوع QNX که سال‌ها در خودروها استفاده شده است. بر اساس آن چیزی که Heins، مدیر عامل جدید RIM در همایش بلک‌بری نشان داد، این ظاهر، میانگینی از تمام سیستم عامل های موفق است و باید گفت که خیلی زیرکانه نقاط قوت تمام رقبا را در کنار ایده‌های ناب جدید قرار داده‌اند.

صفحه اصلی (Home Screen) از آیکون‌های بزرگتری تشکیل شده است که هم شما را به اپلیکیشن مورد نظر هدایت می‌کنند و هم اطلاعات لحظه‌ای را نشان می‌دهند. هم ظاهر و هم باطن این سیستم عامل برای دستگاه‌های لمسی طراحی شده است و تمامی نکات و ایده‌ها از آیکونهای بزرگ و سیستم مالتی تسکینگ گرفته تا Gesture های فراوان، با نگرش یک سیستم لمسی ایجاد شده است.

قدم دوم : روان بودن و سرعت عمل

شرکت RIM بر روی Multitasking بسیار کار کرده است و نمونه کارهای این شرکت را می‌توان در سیستم عامل روی Playbook، تبلت این شرکت مشاهده کرد. ایده‌ای که این شرکت در این رابطه دارد با نام Flow View خوانده می‌شود . این ایده به این معنا می‌باشد که شما اپلیکیشن ها را در سیستم عامل یکپارچه کرده‌اید، و برای کار کردن با یک اپ نیازی به رها کردن کار دیگر ندارید، و نیازی به بستن برنامه فعلی خود برای چک کردن کارهای دیگر نخواهید داشت. این کار شباهت بسیاری به ایده مایکروسافت در رابط کاربری Metro دارد که به کاربران اجازه می‌دهد که کار فعلی خود را در کنار صفحه قرار دهند و در قسمت دیگری از صفحه نمایش همزمان کار دیگری انجام دهند. البته تبلت گلکسی نوت 10.1 هم این ایده را با تقسیم صفحه نمایش به دو بخش مساوی انجام داده که از لحاظ نرم افزاری اشکالات فراوانی دارد و به دلیل تاخیر ۱ تا ۲ ثانیه‌ای نمی‌تواند درست عمل کند و حس Multitasking را به شما القا نماید.

قدم سوم : انقلاب در سیستم ارسال و دریافت پیام

این کار به این سادگی ها هم امکان پذیر نیست، چون همه رقبا به شدت در این زمینه تجربه دارند و روی جنبه‌های مختلف این مسئله مهم سالها بهبود و به‌روزرسانی انجام داده‌اند. اما اگر تصور می‌کنید که بلک بری نمی‌تواند تمام ذهنیت‌های شما را نسبت به این مسئله تغییر دهد اشتباه می‌کنید. شرکت RIM با ارایه نوآوری‌های فراوان توانسته با کاربر ارتباط بهینه‌تری داشته باشد.

اولین نکته بهبود سیستم Inbox جامع است که تمام پیامهای متعلق به اکانتهای متفاوت را در یک جا و با رابط کاربری بسیار پیشرفته در اختیار شما قرار می‌دهد.

دومین تغییر ، سیستم صفحه کلید مجازی هوشمند این شرکت است که برای اولین بار توسط این شرکت ارایه شده و واقعا می‌تواند تحولی در تایپ پیام ایجاد نماید. سیستم این صفحه کلید مجازی به این صورت است کلمه ای را که شما در نظر دارید پیشبینی می‌کند، سپس در همان لحظه این کلمات را روی حروف مربوطه قرار می‌دهد. بطور مثال اگر شما در ابتدا H را تایپ کنید، در بالای حرف e کلمه Hello قرار داده میشود و شما با کشیدن انگشت خود از روی دکمه e به سمت بالا به این کلمه دسترسی خواهید داشت و با کشیدن افقی دست این کلمه حذف خواهد شد. در ویدیو‌ی این مقاله نیز میتوانید این امکان را مشاهده کنید.

قدم چهارم : رابط کاربری هماهنگ با نیاز کاربر

شرکت RIM تنها به تغییر صفحه کلید قناعت نکرده و Gesture های فراوانی را در سیستم عامل نسخه 10 بلک بری قرار داده است. مثلا اگر هنگام چک کردن ایمیل کسی تماس بگیرد، این تماس به صورت یک تب جداگانه از بالای صفحه تا وسط تصویر می‌آید و شما می‌توانید برای پاسخ آن را به سمت پایین و برای رد کردن تماس آن را به بالا هدایت کنید. به گفته مدیران این شرکت ایده‌‌های فراوانی در برنامه‌های مختلف این سیستم عامل به وجود آمده است که همگی در جهت ارتباط بهتر با کاربر و سهولت فهم کاربرد آنها می‌باشند.

عنصر جالب دیگر این است که به گفته شرکت RIM این سیستم عامل به مرور زمان به کاربر خود اجین می‌شود و بر اساس روشی که کاربر از آن استفاده نموده ، او هم تغییر میکند. به طور مثال صفحه کلید این شرکت به نحوه ی تایپ شما توجه می‌کند و کم کم به شیوه ای تغییر می‌کند که شما راحت تر تایپ کنید و سرعت عمل تان افزایش یابد.

البته این شرکت جزییات بیشتری در این زمینه منتشر نکرده است و وعده اطلاعات بیشتر را در آینده نزدیک داده است.

حمایت از توسعه‌دهندگان نرم‌افزار و شکل گیری اکوسیستم‬

تمام تغییرات ذکر شده مربوط به سیستم عامل بود، اما یک سیستم عامل خوب بدون داشتن اپلیکیشن می‌تواند موفق باشد؟ سیاست جدید شرکت RIM در راستای حمایت از توسعه‌دهندگان و جلب نظر آنها به این بازار جنبه های متفاوتی دارد که در زیر آمده است:

• تضمین درآمد 10 هزار دلاری برای توسعه دهندگان، که البته این اپلیکیشن حداقل باید 1000 دلار درامد داشته باشد تا برای این تضمین پذیرفته شود. بنابراین اپلیکیشن های بی کیفیت از این امتیاز نمی توانند استفاده کنند.
• جنبه بعدی استفاده از سیستم QNX است که بر روی تمامی محصولات بلک بری اجرا می‌شود و نیازی به بهینه سازی میان محصولات بلک‌بری نیست. در این سیستم فریم‌ورکی به توسعه‌دهندگان ارایه می‌شود که به API های سطح پایین‌تر دسترسی داشته باشند و راحت تر اپلیکیشن خود را بهینه‌سازی کنند.
• مورد بعدی پشتیبانی بی چون چرا ازHTML5 است که به گفته مدیران این شرکت، یک نرم افزار HTML5 همانند یک اپلیکیشن Native عمل خواهد کرد.
• اپلیکیشن های سازمانی بازار جداگانه‌ای خواهند داشت و کارمندان نمی‌توانند آنها را از دستگاه خود حذف کنند
• و بسیاری از امتیازات دیگر ...

‫سخت افزار قدرتمند‬

این سیاست‌ها تا حد زیادی بازار بلک‌بری را جذاب خواهد کرد و به توسعه‌دهندگان اطمینان خاطر بیشتری خواهد داد. اما حال این سوال مطرح می‌شود که یک سیستم عامل خوب و یک بازار پر رونق اپلیکیشن بدون سخت افزار مناسب می‌تواند بازار را فتح کند؟ در همین رابطه شرکتRIM اعلام نموده که رزولوشن صفحه نمایش این سیستم عامل دو حالت ۷۲۰×۱۲۸۰ و ۷۲۰×۷۲۰ (برای محصولات دارای کی‌بورد فیزیکی) خواهد داشت و آن دسته از محصولات که فقط از سیستم لمسی بهره می‌برند تنها با رزولوشن HD به بازار عرضه خواهند شد.

نکته بعدی در مورد سخت‌افزار پردازنده است، با این که هنوز سخنی از محصول نهایی به میان نیامده، اما نسخه پیش‌نمایشی که به توسعه‌دهندگان داده شده دارای یک پردازنده قدرتمند است. این دستگاه از آخرین پردازنده شرکت کوالکام Snapdragon S4 Pro MSM8960T با فرکانس 1.5 گیگاهرتز بهره می‌برد که قدرتمند ترین پردازنده در تاریخ گوشی‌های بلک‌بری می‌باشد.

‫آینده‌ی بلک‌بری‬

تکه‌های این پازل که راه نجات شرکت RIM هستند یک به یک شکل می‌گیرند و در جای خود قرار خواهند گرفت، اما یک مسئله هنوز مشخص نیست و آن سیاست کلی این شرکت است. آیا همانند گذشته و مشابه شرکت اپل، این شرکت به سیستم بسته نرم افزار و سخت افزار خود اتکا خواهد کرد؟ پاسخ هنوز معلوم نیست. هاینز، مدیر عامل جدید این شرکت اعلام کرده که با آغوش باز گواهی استفاده از سیستم عامل بلک‌بری ۱۰ را به شرکت‌های دیگر خواهد داد، البته اگر آنها درخواست کنند.

در این میان، شایعاتی وجود داشته که سامسونگ قصد خرید کلی شرکت RIM را دارد که بعدا توسط سامسونگ رد شد. اما به نظر من فکر خرید RIM به هیچ عنوان کار غیر معقولی برای سامسونگ نیست. شرکت سامسونگ در چند سال اخیر به دنبال سیستم عاملی درخور و شایسته نام خود بوده است، ولی با Bada نتوانست به هیچ وجه موفق باشد، حال به سیستم عامل TIZEN روی آورده و می خواهد آن را با Bada ترکیب کند. اما آیا این کار واقعا برای ارایه یک سیستم عامل در حد و اندازه اندروید و iOS کافیست؟ حتی خود سامسونگ به این موضوع اعتراف نموده و برنامه استفاده از TIZEN را به سال بعد موکول کرده است.

نکته اینجاست که سامسونگ به عنوان تنها شرکت سازنده موبایل به غیر از اپل که سود دهی کافی دارد، می‌تواند تنها گزینه برای خرید شرکت ریم باشد، ولی بعید است این شرکت گواهی استفاده از سیستم عامل آن را خریداری کند. چون قصد سامسونگ از داشتن یک سیستم عامل جدید، متفاوت بودن است و نه فقط ارایه یک محصول بهتر در میان رقبای دیگر. با این حال شرکتهایی مانند سونی و یا اچ تی سی ممکن است دست به این کار بزنند ، درخواست گواهی بدهند و گوشی‌هایی بر پایه سیستم عامل بلک‌بری بسازند. باید منتظر بود و نظر کارشناسان را در مورد سیستم عامل جدید جویا شد. بدون نظر مساعد و موفقیت اولیه نسخه ۱۰ بلک‌بری، بعید است که شرکت‌های سازنده گوشی که جدیدا یا سودی نداشته‌اند و یا ضرر داده‌اند، به سراغ یک ریسک جدید بروند. همانطور که سونی در تولید گوشی‌های ویندوز فون ۷ اقدامی نکرد و ال‌جی نیز بعد از چند ماه از این کار انصراف داد، و به نظر می‌رسد کلا این شرکت‌ها دیگر اهل ریسک نمی‌باشند.

‫مزیت بلک‌بری نسبت به iOS و اندروید‬

حال چرا ما باید به سیتسم عامل بلک‌بری ۱۰ خوشبین باشیم؟ پاسخ به این راحتی‌ها نیست. بعد از گذشت چند سال از انقلاب تلفن‌های هوشمند توسط اپل و ادامه این راه توسط گوگل، در حال حاضر بازار نیز کم‌کم نیازهای خود را بهتر می‌شناسد. دیگر خریداران با دانش بیشتر خرید می‌کنند و شرکتها مجبورند که با نیازهای جامعه هماهنگ شوند.

در همین راستا اپل به دنبال صفحه نمایش بزرگ‌تر است و گوگل کم‌کم به سمت سیاست تک قطبی شدن خودش در بازار اندروید و یکپارچگی سخت‌افزار و نرم‌افزار پیش می‌رود. ولی بلک بری می‌تواند تمام این نیازها را بدون نگرانی از اینرسی بازار به یک‌باره ارایه کند. می‌تواند دیگر نگران مهاجرت مشتریان گذشته نباشد، نگران صدمه به چهره برند خود نباشد، چون دوباره از صفر مسیر را آغاز خواهد کرد.

اپل یک شبه نمی‌تواند امکانات وسیع و انعطاف‌پذیری اندروید را در خود ایجاد کند، و اندروید نمی‌تواند Fragmentation و مشکل تنوع بیش از حد محصولات خود را حل کند، همه دستگاه‌ها را به‌روزرسانی کند و تمام شرکت‌های تولیدکننده را هم‌سو کند. گوگل نمی‌تواند به یک باره تبدیل به تولید‌کننده سخت افزار بهینه برای سیستم عامل خود شود. و بسیاری موارد دیگر که همگی ناشی از اینرسی بازار است.

اما شرکت ریم می‌تواند با طراحی یک سیستم عامل کم نقص، یک سخت افزار زیبا و پر قدرت، حمایت از تولید‌کنندگان نرم‌افزار برای تولید برنامه‌های اختصاصی و امکان اجرای برنامه‌های اندروید بدون نیاز به نصب برنامه جانبی به یک باره راه صد ساله را یک شبه طی کند.

بازار با محصولی مواجه خواهد شد که در عین بهره‌مندی از طیف گسترده اپلیکیشن‌های اندروید از کیفیت و حمایت نرم‌افزاری بلک‌بری برخوردار است ، از سخت افزار روز بهره می‌گیرد و از همه مهم تر هویت دارد. چیزی که محصولات اندروید حتی با تلاش شرکت‌هایی مانند گوگل (با برند نکسوس) و سامسونگ (گالکسی) نتوانسته‌اند بدست آورند. یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های بلک‌بری، چهره این برند است که همیشه به عنوان یک برند حرفه‌ای مطرح بوده و افراد با در دست گرفتن گوشی‌های این شرکت احساس تعلق به خانواده بلک بری را داشته‌اند. چیزی که اپل هم از آن بهره‌مند است.

آیا شما به عنوان یک مصرف کننده، اگر تمام وعده‌های شرکت ریم عملی شود، محصولی را از این شرکت خریداری خواهید نمود؟ آیا بلک‌بری می‌تواند به جای ویندوز عنوان نفر سوم بازار را تصاحب کند و یا حتی در جایگاهی بالاتر قرار گیرد؟

منبع : زومیت